Peranan Kepimpinan Melayu Brunei dalam Pentadbiran BNBC di Borneo Utara (1881-1941)

Dg. Junaidah Awang Jambol; Nurulasyikin Hassan; Kean Hua Ang; Zulayti Zakaria

doi:10.47405/mjssh.v7i11.1950

Dg. Junaidah Awang Jambol Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Malaysia Sabah, Jalan UMS, 88400 Kota Kinabalu, Sabah, Malaysia.
Nurulasyikin Hassan Fakulti Sains Kemanusiaan, Universiti Pendidikan Sultan Idris, 35900 Tanjong Malim, Perak Darul Ridzuan, Malaysia.
Kean Hua Ang Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Malaysia Sabah, Jalan UMS, 88400 Kota Kinabalu, Sabah, Malaysia.
Zulayti Zakaria Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Malaysia Sabah, Jalan UMS, 88400 Kota Kinabalu, Sabah, Malaysia.

DOI: https://doi.org/10.47405/mjssh.v7i11.1950

Keywords: Borneo Utara, Melayu Brunei, BNBC, Sistem Pentadbiran

Abstract

Makalah ini membincangkan tentang peranan kepimpinan Melayu Brunei dalam pentadbiran pada zaman British North Borneo Chatered Company (BNBC) di Borneo Utara dari tahun 1881 sehinggalah 1941. Makalah ini merupakan satu usaha untuk merekonstruksikan semula landasan penjelasan tentang penglibatan kepimpinan Melayu Brunei di dalam pentadbiran yang direncanakan oleh pihak BNBC. Kebanyakan sumber yang digunakan terdiri daripada sumber yang berkaitan dengan topik yang telah dibincangkan namun, telah diolah dan dinilai semula di dalam perspektif yang baharu. Makalah ini juga akan akan membincangkan peranan dan kaedah yang digunakan oleh pihak BNBC untuk menarik ketua-ketua tempatan khususnya kepimpinan Melayu Brunei untuk menyertai institusi peribumi dan seterusnya mengikat kesetiaan mereka dengan pihak syarikat. Menerusi kajian ini juga didapati bahawa pihak BNBC telah berjaya menemui formula yang berkesan bagi memastikan masyarakat peribumi khususnya masyarakat Melayu Brunei untuk mengikuti semua polisi dan dasar baharu yang ditetapkan oleh pihak BNBC sehingga akhirnya perubahan ini telah mempengaruhi keberadaan dan pengekalan kepimpinan Melayu Brunei dalam pentadbiran di Borneo Utara pada tahun-tahun berikutnya.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Asbol Mail. (2011). Kesultanan Melayu Brunei abad ke-19 politik dan struktur pentadbiran. Dewan Bahasa dan Pustaka, Brunei Darussalam.

Baszley Bee B. Basrah Bee. (2011). Sekilas pandang kedudukan etnik Melayu Brunei dalam dimensi politik sabah, ‘yang hilang sukar diganti’ dlm Seminar Sejarah Borneo Ke-2 (pp.99-106). Pusat Sejarah Brunei, Brunei Darussalam.

Black, I. (1983). A gambling style of government, the establishment of Chartered Company rule in Sabah 1879-1915. Oxford University Press.

British North Borneo Herald (BNBH), 1884.

British North Borneo Herald (BNBH), 1890.

Dg. Junaidah Awang Jambol. (2012). Sejarah masyarakat Melayu Brunei di kawasan pantai barat Borneo Utara 1881-1963. (Tesis Sarjana tidak diterbitkan). Universiti Malaysia Sabah.

Dg. Junaidah Awang Jambol & Baszley Bee Basrah Bee. (2021). Perubahan tradisi penempatan masyarakat Melayu Brunei di kawasan pantai barat Borneo Utara: Impak terhadap sosioekonomi (1881-1941). Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities, 6(1), https://doi.org/10.47405/mjssh.v6i11.1143

Dg. Junaidah Awang Jambol. (2018). Sejarah hubungan tradisi Brunei dengan Borneo Utara: Tinjauan terhadap faktor kemerosotan pentadbiran Kesultanan Brunei pada abad ke-19. Jurnal Borneo Arkhailogia, 3(2). https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/JBA/issue/view/194

Ismail Yusoff. (2004). Politik dan agama di Sabah. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Lee, Y .L. (1982). Sabah satu kajian geografi petempatan. Dewan Bahasa dan Pustaka.

North Borneo Gazzete, 1920.

North Borneo Central Archives (NBCA) No. 73E. Minutes Native Chiefs Advisory Council Meeting, April 6, 1935.

North Borneo Central Archives (NBCA) No. 73. Native Chief’s Advisory Council Meetings, 1915.

Osman Tahir. (1997). Suku kaum Brunei Sabah; Tumpuan khusus di daerah Membakut, Daerah Papar, Bongawan (1860-an Sehingga 1990-an). (Sarjana Muda tidak diterbitkan). Universiti Malaya.

Pengiran Fauzi Pengiran Abdul Rahim. 74 Tahun, Kampung Takis Papar. KAN Papar. 5 April 2011.

Phelan, P.R. (2003). The traditional legal system of Sabah. Yayasan Sabah.

R.M Jasni, (1965). Sejarah Sabah. Sinaran Bros Sdn. Bhd.

Rutter, O. (1988). The pagans of North Borneo. Oxford University Press.

Sabihah Osman. (1985). Pentadbiran pribumi Sabah 1881-1941. Universiti Kebangsaan Malaysia.

Singh, D. S. R. (2003). The making of Sabah 1865-1941 the dynamics of indigenous society. Universiti Malaya.

Tarling, N. (1971). Britain, the Brookes & Brunei. Oxford University Press.

Tregonning, K. G. (1965). The history of modern Sabah. University of Malaya.

Tregonning, K. G. (2007). Under Chartered Company rule: North Borneo (1881-1946). University of Malaya.

Yap, B. L. (2001). Politik dan ekonomi masyarakat Bajau Kota Belud, Sabah. Kuala Lumpur: Universiti Malaya.